Özener: Önümüzü açtı, bizi rahatlattı

Seferihisar-Sisam depreminin büyüklüğüyle ilgili Kandilli Rasathanesi ile AFAD verileri arasındaki çelişkinin Cumhurbaşkanlığı Kabinesi’nde görüşüldüğü ve tartışmaya Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın nokta koyduğu ortaya çıktı.

Erdoğan‘ın “İki kurum da büyüklüğü verecek” dediğini belirten Kandilli Rasathanesi Müdürü Prof. Dr. Haluk Özener, şunları söyledi:

ATEŞTEN TOP

“Mw (moment büyüklüğü) olarak biz açıkladık, Ms (Yüzey dalgası büyüklüğü), ML de vardı bizim web sayfamızda. Şu anda AFAD‘ın web sitesine bakılınca da Mw 6.6 yazıyor. 6,6-6,9 kısmına gelirsek… AFAD Başkanım topu bana atıyor, böyle ateşten top. Espri yapayım biraz. Bu sorunun yanıtını ben veremem, ‘Neden?’ diye soruyorsunuz, cevap bu, bende değil.

YASAL KAYIT AFAD

Ama güvenilirlik konusunda yani hangi kurumunki doğru? Yasal olarak kayıtlara geçecek AFAD’ınki, çünkü kanunda öyle diyor. Farklılık nereden kaynaklanıyor? Aslında aynı istasyonları kullansak dahi kullandığımız algoritmalardan fark ediyor. Biz kabuk yapısında belli kabuller yapıyoruz, AFAD da yapıyor ama aynı kabulleri yapmıyoruz. Bize göre bizim yaptığımız kabuller daha doğru, eminim ki onlar da aynısını düşünüyorlar kendi modelleri için. Dolayısıyla böyle bir farklılık çıkıyor.

BAKKAL HESABI DEĞİL

Bizim sismolog arkadaşlar, nöbet tutanlar depremin büyüklüğünü hemen çözerler, webe koyarlar. Yetki, sorumluluk oradadır; kimseye sormalarına gerek yok, bana da merkez müdürüne de sormalarına gerek yok. Şimdi, ‘bakkal hesabı’ demeyelim ama mühendislerimizin bir hata payı vardır. 0,01’lik hata da Hata Yayılım Yasası’nda jeodezide ihmal edilebilecek hatadır.

İKİSİ DE VERECEK

Önemli olan bir araya gelip tek ses olabilmek ama onu maalesef yapamadık. Defalarca farklı büyüklükler verdik. En son Afet Acil Durum Toplantısı’nda İçişleri Bakanımız Süleyman Soylu Beyefendi dedi ki: Biz Bakanlar Kurulu’nda konuştuk, hatta Cumhurbaşkanımızın da bu yönde tavsiyeleri var; ‘Kandilli saygın bir kurum, uzun yıllardır bu işi yapıyor, AFAD da, tabii ki de Kandilli de büyüklüğünü verecek. İki büyüklük de ortada dolaşıyor, bu konuda hiçbir sorun yok’ dedi. Sağ olsun, biraz da bizi rahatlattı, önümüzü de açmış oldu. Dolayısıyla çok daha rahatladık şimdi, deprem büyüklüklerini verebiliyoruz.”

İLK DEĞİL, SON OLMAYACAK

Prof. Dr. Haluk Özener, Seferihisar’daki tsunaminin Ege, Akdeniz’de ilk olmadığını, olası Marmara depreminde 6 metreye kadar tsunami beklentisi olduğunu açıkladı. Özener şunları söyledi: “Marmara için tsunami, sadece deniz tabanında olabilecek heyelanlardan olabilir. Dolayısıyla çok çok abartılı bir şey beklenmiyor ama olacaktır. Farklı modeller var, kötü senaryolara göre şimdi 6 metrelik dalga yüksekliğinden bahsediliyor. Bir başka çalışma, 2-2,20 metre olacağı konusunda bilgi var. Marmara’daki hasar, yıkım ve kayıplar daha çok tsunamiden değil depremden olacak. Biz Bodrum depreminde de ‘Tsunami var’ demiştik, çok kabullenilmedi. ‘Deniz kabarması’ dendi; bunun adı tsunami. Hiçbir zaman tabii ki Uzak Doğu’da olduğu gibi tsunami olmayacak, ama tarih boyunca bu coğrafyada tsunamiler oldu, yine olacak.”