Aşı patenti krizi büyüyor

Pfizer CEO’su Albert Bourla, Covid-19 aşılarındaki fikri mülkiyet hakkından feragat edilmesine karşı olduğunu ifade etti. Öte yandan Almanya’dan da Kovid-19 aşılarındaki patent korumasının sürmesinden yana olduğunu belirten bir açıklama geldi. Dünya Ticaret Örgütü (DTÖ) üyesi ülkeler de, yeni tip koronavirüs (Kovid-19) aşılarında fikri mülkiyet haklarının kaldırılması için müzakerelere başlanılmasına yeşil ışık yaktı.

CEO Albert Bourla, Pfizer’in ABD tarafından koronavirüs aşıları için patent korumalarından feragat edilmesi yolunda yapılan çağrıya destek vermediğini duyurdu.

Almanya Başbakanı Angela Merkel, ABD Başkanı Joe Biden’ın aşı patentinden feragat etme teklifini olumsuz karşıladı ve karşı olduğunu açıkladı.

Almanya Başbakanı Angela Merkel’in sözcüsü de Berlin Yönetimi’nin Covid-19 aşılarındaki patent korumasının sürmesinden yana olduğunu bildirdi.

Alman Sözcü, ABD’nin teklifinin bir bütün olarak aşı üretimi etkileyeceğini savunarak, “fikri mülkiyet hakkı korumasının bir inovasyon kaynağı olduğunu ve gelecekte de bu şekilde kalması gerektiğini” ifade etti

ABD’Lİ BÜYÜKELÇİ DÜN AÇIKLAMIŞTI

ABD Ticaret Temsilcisi Büyükelçi Katherine Tai, ABD’nin aşılardaki fikri mülkiyet haklarından feragat edilmesine destek verdiğini duyurmuştu.

ABD Ticaret Temsilcisi Büyükelçi Katherine Tai Twitter’dan yayınladığı açıklamada şu ifadelere yer vermişti:

“Bu küresel bir sağlık krizi ve COVID-19 pandemisinin olağandışı şartları, olağan dışı tedbirleri de gerekli kılıyor. Yönetim (Washington) fikri mülkiyet haklarının korunmasına fazlasıyla inanıyor, fakat pandemiyi bitirmeye hizmet için COVID-19 aşılarına yönelik bu korumalardan feragat edilmesine destek veriyor.”

DTÖ’DEN DESTEK

DTÖ’de, Hindistan ve Güney Afrika Cumhuriyeti‘nin başını çektiği bazı ülkelerin Kovid-19 salgınının tedavisi, teşhisi ve yayılmasının önlenmesi için fikri mülkiyet haklarını düzenleyen Fikri Mülkiyet Haklarının Ticari Niteliklerine İlişkin Anlaşmanın (TRIPS) belli hükümlerinin rafa kaldırılmasını talep eden önerisi görüşüldü.

Ticaretle bağlantılı fikri mülkiyet haklarını düzenleyen tek küresel kuruluş olan DTÖ’de, Kovid-19 aşılarında fikri mülkiyet haklarının kaldırılmasını da içeren öneri Genel Konsey Toplantısında ele alındı.

DTÖ Genel Direktörü Ngozi Okonjo-Iweala, toplantının ardından yaptığı açıklamada, ABD Ticaret Temsilcisi Katherine Tai’nin Kovid-19 aşılarının üretim kapasitesini artırmak için fikri mülkiyetin geçici olarak kaldırılmasını destekleyen ülkelerle hareket etme arzusunu içtenlikle karşıladığını vurguladı.

Okonjo-Iweala, Kovid-19 salgınına dünyanın acil yanıt vermesi gerektiğinin altını çizerek “Çünkü, dünya seyrediyor, insanlar ölüyor.” ifadesini kullandı.

Hindistan ve Güney Afrika Cumhuriyeti’nin başını çektiği ülkelerin önerisinde revizyon hazırlığından memnuniyet duyduğunu belirten Okonjo-Iweala, “Metin bazlı müzakerelerin başlayabilmesi için bunu mümkün olan en kısa sürede masaya koymalarını tavsiye ediyorum.” çağrısı yaptı.

Kovid-19 aşıları için pragmatik bir yol bulunması gerektiğini ifade eden Okonjo-Iweala, bunun hayat kurtaran aşıların üretimi açısından çok önemli olduğunu kaydetti.

Okonjo-Iweala, bu konuda ülkeleri birlikte harekete etmeye davet etti.

ABD’NİN KARARINA DESTEK ARTIYOR 

Genel Konsey toplantısı öncesinde, ilaç şirketlerinin fikri mülkiyet haklarının korunmasına yönelik katı tutumu ile bilinen ABD, aşılar için bu öneriye destek verebileceğini açıkladı.

ABD’yi bugün diğer bazı ülkeler de izledi. Ancak öneriye Brezilya, İsviçre, Japonya ve bazı Latin Amerika ülkeleri dahil hala karşı çıkan ülkeler bulunuyor.

DTÖ’de öneriyi sunan üye ülkelerin hazırladıkları öneriyi yeniden düzenlemesi ve bu ay içinde metin üzerinde müzakerelere başlanılması bekleniyor.

BIONTECH’İN KURUCU ORTAĞI TÜRECİ KARŞI ÇIKTI

Koronavirüs aşılarının üretim kapasitesini artırmak için fikri mülkiyet hakkının kaldırılmasına yönelik çağrılar artarken BioNTech’in kurucu ortağı Dr. Türeci’den de bir açıklama geldi.

Kovid-19 salgınını daha hızlı bitirebilmek adına aşılar üzerindeki fikri mülkiyet haklarını koruyan patentlerin kaldırılması; ABD’nin destek açıklamasıyla yine gündemin ilk sıralarına yerleşti.

Pfizer ile koronavirüs aşısı üreten Alman biyoteknoloji firması BioNTech’in kurucularından Dr. Özlem Türeci ise ortağı Prof. Dr. Uğur Şahin gibi bu konuya pek sıcak bakmıyor. CNN kanalına konuşan Türeci, bunun kötü bir fikir olduğunu, hayata geçirilse dahi gelecek 12 ay içinde hazır edilebilecek aşı dozu miktarının artmasını sağlamayacağını söyledi.