İbrahim Sanalp yazdı; KAPİTALİZM

Köşe yazarımız İbrahim Sanalp makalesinde;

Kapitalizm, üretim araçlarının özel mülkiyetine ve üretim araçlarının kâr amacıyla işletilmesine dayanan bir ekonomik sistemdir. 16. Yüzyılda ortaya çıkmıştır. İlkel toplum, köleci toplum, feodal toplum, kapitalist toplum sıralaması vardır. Sosyalist toplum hayali kurulur.

Feodal toplumda, alet yapımı ve aletle üretim vardır. Yelken, yel değirmeni, su değirmeni, su testeresi birer alet olur. Kapitalist toplumda, alet ve makine yapılır. Alet ve makineyle üretim yapılır. Makine, bir devinim-hareket sağlayan güç-kuvvet olur. Buhar makinesi, dıştan yanmalı makinedir. Akaryakıtla çalışan makine, içten yanmalı olur. Makineye, motor da denir. Elektrik enerjisiyle elektrik makinesi-motoru çalışır.

Feodal toplumda, din kuralları etkindir. İbadet için çalışmaya ara verilir. Din, mezhep, tarikat, cemaat ayrımı vardır. Kapitalist toplumda, anayasa ve kanunlar geçerli olur. Kanuna uygun olan meşru olur. İbadet, mesai-çalışma sonuna bırakılır.

Kapitalizm yeni kurallar getirdi. Emek-sermaye ayrımı, dini bilgi-dünya bilgisi ayrımı getirdi. Vatan, vatandaş, millet kavramlarını getirdi. Vatan kavramıyla bir arada yaşayan topluma millet denir. Vatan, vatandaş, millet kavramları: toplumun bütününü kucaklar. Din, kişisel haktır. Ümmet olmak, kişisel haktır. Okulda, bütün bilgi türleri öğretilir. İbadethanede, ibadet edilir. Okul, eğitim ve öğretim birliğini sağlar. Nüfus ve ekonomi kayıt altına alınır.

1961 Anayasası, kapitalizm kurallarını kabul etti. Emek-sermaye ayrımına göre, siyasi partiler kuruldu. Emek, sol olur. Sermaye, sağ olur. Siyasi partiler, emek-sermaye ya da sol-sağ ayrımında yerini belirtir. Yerini belirten siyasi partiye oy veren seçmen vardır. Başka ayrım yoktur.

Dini bilgi ve dünya bilgisi bütünlüğü üzerine: toplumlar kültürlerini-medeniyetlerini kurarlar. Bir tane dünya kültürü-medeniyeti vardır. Şark-Garp ya da Doğu-Batı ayrımı: dini bilgi-dünya bilgisi ayrımının yerini tutmaz. Şark-Garp ya da Doğu-Batı ayrımı: birer sonuç olur. Bu sonuçtaki sebep: dini bilgi ve dünya bilgisi ayrımı olur. Zaman değişir: dil ve inanç değişir. Kültür-medeniyet değişir. İnsanlar, toplumlar değişir ve birbirinden etkilenir.

Emek-sermaye ayrımına eleştiri yapılır. Küçük burjuva terimi, öne sürülür. Toplumda emek ve sermaye sahibinden çok, küçük burjuva olduğu söylenir. Küçük burjuva, emek ve sermaye sahibidir. Bilginin ikiye ayrılması kuralı, değiştirilmek istenir.

Din-devlet ayrımı eleştirilir. Zıt iki kavramın oluşturduğu düalizm-ikicilik kuralı yok. Tereddüt-ikilem kuralı var. Tereddüt insanı bunalım içinde yaşatır. Zıt iki kavramdan birinin seçilmesi gerektiği belirtilir. Ya dinden ya devletten yana olunması istenir. Bilginin ikiye ayrılması kuralı, değiştirilmek istenir.

Kapitalizmin kurallarını kabul edip: bu kurallara göre yaşamak gerekir. Kapitalizmin kuralları, çağdaşlık kabul edilir. Emperyalizm, uluslararası kapitalist sermayenin kendi malını satmak için Pazar araması olur. Emperyalizm, Pazar hâkimiyeti kurma amacı güder. Emperyalizme rağmen, kapitalizmin kurallarına uygun ekonomik ve toplumsal sistemi kurmak gerekir. Ekonomik ve toplumsal bağımsızlık bir bütün olur.