İbrahim Sanalp yazdı; LAİKLİK

Köşe yazarımız İbrahim Sanalp makalesinde;

Laiklik, din işleri bilgisinin ve devlet işleri bilgisinin ayrılmasıdır. Laikliğin parçası olan din işleri bilgisi, dini bilginin ibadet kurallarını içerir. Sekülerizm, din işleri bilgisinin ve dünya işleri bilgisinin ayrılmasıdır. Sekülerizmin parçası olan din işleri bilgisi, dini bilginin ibadet kurallarını içerir. Dini bilginin, muamelat ve ceza kurallarına şeriat denir. Dini bilginin şeriat kuralları, laikliğin ve sekülerizmin tanımının dışında olur. Bilgi felsefesi, altı bilgi türüne ayrılır. Günlük bilgi, teknik bilgi, dini bilgi, sanat bilgisi, bilimsel bilgi, felsefe bilgisi… Bilgi felsefesinin bilgi türü olan dini bilgi, ibadet kurallarını, muamelat kurallarını, ceza kurallarını inceler.

Dante, İlahi Komedya isimli eserinde dini ve devleti, iki ayrı güneşe benzetir. Bu iki ayrı güneş, toplumu aydınlatır. Dini papa yönetir. Devleti kral yönetir. Din ve devlet, toplumun iki ayrı kurumu olur.

Dini bilginin şeriat kuralları, nas edilmiştir-uygulaması durdurulmuştur. Devlet işleri bilgisiyle, toplumun ihtiyacı olan muamelat ve ceza kuralları, kanunla oluşturulur. İbadet kuralları serbesttir.

Laikliği ve sekülerizmi kabul eden devletlerde, din işleri bilgisi, ibadethanelerle örgütlenir. Halkın verdiği, gönüllü bağışlarla gelirini oluşturur. İbadet kurallarıyla sınırlı görev yapılır. Devlet, “maliye, askerlik, güvenlik, hukuk, eğitim” gibi alanlarda örgütlenir. Kanuna uygun vergi gelirleriyle gelirlerini oluşturur.

Türkiye’de laiklik kuralı kabul edilmiştir. Diyanet İşleri Başkanlığı, din işleri bilgisi-dini bilginin ibadet kuralları ile sınırlı görev yapar. Halkın bağışları ve devlet bütçesinden verilen pay ile gelirlerini oluşturur. Gelir ve gider, meşru kanunlara dayanır.

Okunan hutbelerin, verilen vaaz ve fetvaların: ibadet kurallarıyla sınırlı olması gerekir. Evlilik, dünya ile ilgili bir kuraldır. Kanunla düzenlenir. Devlet işleri bilgisi olur. Nüfus işleri görevini yürüten kurum, nikâh kıymaya yetkili olur. Nüfus İşleri Müdürlüğü, nikâh kıyma yetkisini, çeşitli kurum yetkililerine vekâlet vererek devreder. Belediye başkanı, muhtar, müftü, nikâh memuru: vekâleten nikâh kıyar.

TBMM törenle ilk açıldığı zaman, laiklik kuralı kabul edilmemişti. Açılış töreni, dua ile yapıldı. Daha sonra İstiklal Marşı kabul edildi. Açılış törenlerinde, İstiklal Marşı okunmaya başladı. Daha sonra laiklik kuralı kabul edildi. Laiklik kuralına göre, devlet işlerindeki açılış törenlerinde: saygı duruşu yapılır ve İstiklal Marşı okunur.

Dua etmek ve kurban kesmek, din işleri bilgisi kuralıdır. Devlet işleri bilgisine göre yapılan açılış törenlerinde, uygulanmaması gerekir.

Toplum hayatı, kurallara göre yaşanır. Din ve devlet, birer toplum örgütlenmesi olur. Toplumdaki kurallara uymak gerekir. Din işleri bilgisine-ibadet kurallarına göre, helal-haram ya da sevap-günah ayrımı vardır. Devlet işleri bilgisi olan kanunlara göre meşru olan ve meşru olmayan ayrımı yapılır. Din ve devlet, insanlara aitlik duygusu verir. Devlet, vatanı ve milletiyle bir bütündür, tanımı yapılır. Dini bilgiyle beraber yaşayan topluma, ümmet denir. Vatan bilgisiyle birlikte yaşayan topluma, millet denir. Ümmetin sınırları, bütün yeryüzü olur. Milletin sınırları, vatan-devlet sınırları olur. Kanunlara göre olan düşünce ve davranış, meşru olur. Kanunlar, anayasaya uygun olur.