Uluslararası Temiz Hava Günü CityAir Projesi Kapsamında Kutlandı

• Birleşmiş Milletler’in “Mavi Bir Gökyüzü için Temiz Hava Günü” ilan ettiği 7 Eylül; AB Türkiye Delegasyonu ile T.C. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı ve T.C. Milli Eğitim Bakanlığı’ndan üst düzeyde temsilcilerin katılımıyla bu yıl ikinci kez kutlandı.
• Her yıl farklı bir temayla kutlanan mavi bir gökyüzü için “Uluslararası Temiz Hava Günü”nün bu yılki ana başlığı, Covid19 ve hava kirliliğinin sağlık üzerine etkilerine dikkat çekmek amacıyla “Sağlıklı Hava, Sağlıklı Gezegen” olarak belirlendi.
• Kutlamalar, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nın yürüttüğü Türkiye’deki Şehirlerde Hava Kalitesinin İyileştirilmesi ve Kamuoyu Farkındalığının Artırılması Teknik Destek Projesi CityAir kapsamında gerçekleştirildi.
• Proje kapsamında Ankara Gölbaşı İncek TEK İlköğretim Okulu’nda öğrencilerin katılımıyla temiz hava farkındalığını artıracak etkinlikler düzenlendi. 
• CityAir Projesi, Türkiye’de 31 ilin temiz hava kalitesi eylem planlarının yenilenmesi ve bireysel farkındalığın artırılması amacıyla üç yıldır yürütülüyor. Proje tamamlandığında 31 ilde hava kirliliğine sebep olan kirleticiler hakkında daha sağlıklı bilgi alma imkânı elde edilmiş olacak. Böylece, bu kirleticilerin ortadan kaldırılması için şehir ölçeğinde çözümler üretilebilecek.

Birleşmiş Milletler, Aralık 2019’da gerçekleştirdiği 74’üncü oturumunda 7 Eylül gününü tüm dünyada “Mavi Bir Gökyüzü için Uluslararası Temiz Hava Günü” ilan etti. Bu yıl ikincisi kutlanan “Temiz Hava Günü”  her düzeyde kamuoyu bilincini artırmayı ve hava kalitesini iyileştirmeye yönelik çalışmaları teşvik etmeyi hedefliyor. Türkiye’de kutlamalar bu yıl da Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nın yürüttüğü Türkiye’deki Şehirlerde Hava Kalitesinin İyileştirilmesi ve Kamuoyu Farkındalığının Artırılması Teknik Destek Projesi CityAir kapsamında gerçekleştirildi.

Geçen yıl, “Herkes İçin Temiz Hava” temasıyla kutlanan “Uluslararası Temiz Hava Günü”nün bu yılki ana başlığı, Covid19 salgını ve hava kirliliğinin sağlık üzerine etkilerine dikkat çekmek amacıyla “Sağlıklı Hava, Sağlıklı Gezegen” olarak belirlendi. Kutlamalar çerçevesinde tüm dünyada iklim değişikliği, insan ve gezegen sağlığı ile Birleşmiş Milletler Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri gibi diğer kritik konuları kapsayacak geniş çaplı oturumlar düzenlendi.

Ankara’da ilköğretim çocuklarına temiz hava semineri verildi

Türkiye’deki kutlamalar çerçevesinde Ankara Gölbaşı İncek TEK İlköğretim Okulu’nda öğrencilere hava kalitesini etkileyen faktörler ve korunma yöntemleri anlatıldı, yaş gruplarına uygun etkinlikler düzenlendi. Okula yeni başlayan öğrenciler, temiz havayı boya kalemleri ile kağıda dökerken daha büyükler gökyüzüne mesajlar yazdı ve büyüklerden hava kirleticilerine karşı önlem almalarını istedi.

City Air projesi kapsamında hazırlanan animasyon kamu spotu da öğretmen ve öğrencilerle birlikte Gölbaşı Kaymakamı Tülay Baydar Bilgihan, T.C. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Hava Yönetimi Dairesi Başkanı Nazan Özyürek, Avrupa Birliği Türkiye Delegasyonu Ekonomik ve Sosyal Kalkınma Bölüm Başkanı Birinci Müsteşar Angel Gutierrez Hidalgo De Quintana, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı AB Mali Yardımları Daire Başkanı Dr. İsmail Raci Bayer, T.C. Millî Eğitim Bakanlığı İşyeri Sağlık ve Güvenlik Birimi Daire Başkanı Abdulhamit Karataş, Ankara İl Milli Eğitim Müdürü Harun Fatsa, bakanlık ve delegasyon yetkililerine gösterildi.

Geniş kitlelerin hava kalitesinin artırılmasına yönelik alması gereken bireysel önlemleri anlatan kamu spotu 7 Eylül “Uluslararası Dünya Temiz Hava Günü”nde  yayına girdi. Hava kalitesinin yaşam kalitesini doğrudan etkilediği anlatılan kamu spotunda “temiz hava, kaliteli hayat” vurgusu yapılıyor. 45 saniyelik videoda vatandaşlar, hava kirleticileri hakkında bilgi almaya ve temiz bir hava için birlikte hareket etmeye davet ediliyor. Videoda araçların bakımlarının zamanında yapılması, ulaşımda çevre dostu toplu taşıma araçlarının kullanılması ve daha az yakıt tüketimi için binalarda yalıtımın önemi gibi konulara da dikkat çekiliyor.

Tülay Baydar Bilgihan: “Çocuklarımızın farkındalığı, yetişkinlere de yansıyor”

Etkinlikte söz alan Gölbaşı Kaymakamı Tülay Baydar Bilgihan, çocukların farkındalığının yetişkinlere de yansıdığını belirterek, “Bugün, 7 Eylül Dünya Temiz Hava Günü’nde gerçekleştirilen bu etkinlik çok anlamlı. Günümüzde çocuklarımız için akademik hedeflerin ötesinde çevre duyarlılığı ve farkındalık da oldukça önemli. Bugün temiz havanın önemini anlattığımız çocuklar, geleceğimizde söz sahibi olacak. Biz dünyayı atalarımızdan miras değil, çocuklarımıza ödünç olarak görüyoruz. Çocuklarımızın eğitimi konusunda büyük bir sorumluluğumuz var. İklim değişikliliğinin etkilerini yıkıcı şekilde hissediyoruz; afetlerle karşılaşıyoruz. Çocuklarımızın farkındalığı konusunda hepimizin sorumluluğu var. Daha çok okuyarak, daha çok araştırarak, insana, doğaya daha çok saygı duyarak farkındalıkla hareket etmemiz gerekiyor. Bu projenin hayata geçirilmesinde katkısı olan herkese teşekkür ederim’’ dedi.

Raci Bayer: “7 Eylül Temiz Hava Günü, hava kalitesi farkındalığı için önemli”

Çevre ve Şehircilik Bakanlığı AB Mali Yardımları Daire Başkanı, Çevre ve İklim Eylemi Sektör Operasyonel Programı IPA Direktörü Dr. İsmail Raci Bayer, City Air Projesi’nin önemine dikkat çekerek, “Ülkemiz, Avupa Birliği’ne aday bir ülke olarak AB’nin aday ülkelere tahsis ettiği Katılım Öncesi Mali Yardım (IPA) fonlarından yararlanıyor. Bugün burada 7 Eylül Temiz Hava Günü etkinlikerine ev sahipliği yapan CityAir projesi de IPA-2 dönemi kapsamında yürütülen 15 teknik destek projesinden biri. Ülkemizde 6 IPA birimi mevcut; biz de T.C. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı bünyesinde yer alan IPA birimi olarak, IPA fonları ile yürütülen çevre projelerinde sorumluyuz. Aralık 2018’de hayata geçirilen City projesi de yaklaşık 3,5 milyon avroluk bir bütçeye sahip. Projemizin amacı; Avrupa Birliği Çevre Müktesebatı kapsamında soluduğumuz havanın kalitesinin yükseltilmesi ve hava kalitesi konusunda toplumsal farkındalığın artırılmasıdır. Bu anlamda 7 Eylül’ün tüm dünyada “Temiz Hava Günü” olarak kutlanmasının önemli bir farkındalık yaratacağına inanıyoruz’’ dedi.

Nazan Özyürek: “Çocuklarımıza temiz hava bırakmak için çalışıyoruz’’

T.C. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Hava Yönetimi Dairesi Başkanı Nazan Özyürek ise, dünyada 10 kişiden 9’unun kirli hava soluduğuna işaret ederek, “’Bugün hava kalitesinin önemini vurgulamak için buradayız. Her yıl 8 milyon kişi hava kirililiğinin sebep olduğu hastalıklar sebebiyle hayatını kaybediyor. Hava kalitesini korumak bu yüzden hepimiz için çok önemli. Dünya Temiz Hava Günü’nü CityAir projesi kapsamında geçtiğimiz yıl ilk kez kutladık, bu yıl ikincisini kutluyoruz. Gerçekleştirdiğimiz tüm çalışmalarımızı, yarınlarımız olan çocuklarımıza temiz hava bırakmak için yapıyoruz. Ana hedefimiz hava kalitesini iyileştirmek için politikalar üretmek. Hava kirliliğine sebep olan emisyon verilerini topluyoruz ve envanter oluşturuyoruz. Teknik çalışma sonucunda haritalar oluşturuyoruz; bu haritalar kirlilik kaynaklarını da bizlere gösteriyor.Gençlerimizin, çocuklarımızın farkındalığını artırmayı önemsiyoruz.” şeklinde konuştu.

31 ili kapsayan City Air projesi tamamlandığında bu illerin hava kalteisini iyileştirmek için eylem planlarının ortaya çıkacağını kaydeden Özyürek, “Ayrıca, toplumsal farkındalık için proje kapsamında çalışmalar yürütüyoruz. Bu doğrultuda farklı hedef gruplarına yönelik eğitimlerimiz oldu. En önemli paydaşlarımızdan birisi de Milli Eğitim Bakanlığı; çeşitli okullarda projeler yaptık. Animasyon karakterlerimizin de çocuklarımıza ulaşmamızda bize yardımı oluyor. Dünya Tamiz Hava Günü anısına bugün okulumuza bir bisiklet parkı hediye ettik. Çocuklarımızın farkındalığı ile güzel bir gelecek bizleri bekliyor, Dünya Temiz Hava Günümüz kutlu olsun’’ dedi.

Abdülhamit Karataş: “CityAir, paydaşı olmaktan gurur duyduğumuz bir proje”

T.C. Millî Eğitim Bakanlığı İşyeri Sağlık ve Güvenlik Birimi Daire Başkanı Abdulhamit Karataş da, Bakanlık olarak çevre ve sağlık projelerine büyük önem verdiklerini dile getirdi. Karataş, şöyle devam etti:

“Attığımız her adımın bizlere geri döndüğüne inanıyoruz. Bu sebeple çevre ve sağlık projelerine büyük önem veriyoruz. CityAir projesinin faydalanıcılarından biriyiz; Milli Eğitim Bakanlığı olarak desteklediğimiz, alkışladığımız ve yer almaktan sevinç duyduğumuz bir proje. Proje kapsamında okullarımızda gerçekleştirdiğimiz birçok etkinlikle de çocuklarımızı bilinçlendiriyoruz. Çünkü geleceğimizin teminatı olan çocuklarımız, bu projenin en önemli destekçileridir. CityAir projesi, Çevre ve Şehircilik Baknalığı ile işbirliği yaptığımız önemli projelerden bir tanesi; Bakanlık özellikle formatör yetiştirilmesi konusunda destek oldu ve bizler de formatörlerin yaygınlaştırılması için çalışıyoruz. Aldığımız havanın temiz ve kaliteli olması çok önemli, çocuklarımızı da bu konuda bilinçlendiriyoruz. Milli Eğitim Bakanlığı olarak ayrıca sıfır atık ve atıkların ayrıştırılması konusunda da çalışmalar yürütüyoruz. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı ile çok değerli çalışmalarımız var; bu güzel projeleri desteklemeye devam edeceğiz.’’

“Mavi Bir Gökyüzü İçin Temiz Hava Günü’’nün amacı:

• Hava kalitesinin; sağlık, çevre, ekonomi ve üretkenlik için öneminin toplumun her kesiminde anlaşılmasını sağlamak.
• Hava kalitesinin iklim değişikliği ve sürdürülebilir kalkınma hedefleri gibi diğer çevresel konularla yakın bağlantısını göstermek.
• Bilgileri, yenilikleri ve başarı öykülerini paylaşarak hava kalitesini artıran çözümleri teşvik etmek.
• Hava kalitesi yönetimi için hayata geçirilen yerel, ulusal ve uluslararası projeler arasında ortak stratejiler geliştirmek ve uluslararası paydaşları bir araya getirerek hava kalitesi çalışmalarına ivme kazandırmak.

CityAir (Türkiye’deki Şehirlerde Hava Kalitesinin İyileştirilmesi ve Kamuoyu Farkındalığının Artırılması Teknik Destek Projesi) hakkında:

Türkiye Cumhuriyeti ve Avrupa Birliği tarafından finanse edilen Türkiye’deki Şehirlerde Hava Kalitesinin İyileştirilmesi ve Kamuoyu Farkındalığının Artırılması Teknik Destek  Projesi (CityAir) Türkiye’de 31 ilin hava kalitesinin korunması ve kamuoyu farkındalığı sağlanması amacıyla yürütülüyor. Bu amaçla düzenlenen eğitim ve iş birliği faaliyetleri, hava kalitesi çalıştayları ve saha ziyaretleri yerel personelin eğitiminde de büyük önem taşıyor.

Proje kapsamında, hava kalitesi yönetimine ilişkin konuların; karar vericiler, belediyeler, çocuklar, kadınlar ve toplumun farklı seviyelerinde anlaşılması ve bu konuda farkındalığın artırılması için çalışmalar yapılıyor.

City Air kapsamında bugüne kadar neler yapıldı?

• Türkiye’deki Şehirlerde Hava Kalitesinin İyileştirilmesi ve Kamuoyu Farkındalığının Artırılması Teknik Destek  Projesi (CityAir) kapsamında bugüne dek gerçekleştirilen Emisyon Envanteri Çalıştayları, saha ziyaretleri, paydaşlara yönelik formatör eğitimleri ve paydaş toplantıları aracılığıyla hava kirliliğine ilişkin belediyelerin,  yetkili makamların ve ilgili personelin teknik kapasitelerinin artırılması sağlandı.
• Proje dahilindeki illerden hava kalitesi yönetiminden sorumlu yetkililerin katılımı ile ‘’Hava Kirliliğini Önleme Çalıştayları’’ ve üniversite öğrencileri ile akademisyenlerin katılımı ile ‘’Hava Kalitesi Üniversite Farkındalık Seminerleri’’ düzenlendi.
• Türkiye’de 31 ilin hava  kirleticileri envanteri ve hava kalitesi modelleme çalışmalarının yürütüldüğü CityAir projesi kapsamında, ayrıca çok sayıda farkındalık ve iyileştirme çalışması gerçekleştirildi. Proje; Aydın, Denizli, İzmir, Manisa, Muğla, Uşak, Adana, Gaziantep, Hatay, Kahramanmaraş, Kilis, Mersin, Osmaniye, Amasya, Çorum, Giresun, Ordu, Samsun, Sinop, Sivas, Tokat, Afyonkarahisar, Aksaray, Antalya, Burdur, Isparta, Karaman, Kayseri, Konya, Nevşehir ve Niğde illerini kapsıyor.

Projede hedeflenenler:

• Hava Emisyon Yönetim Sistemi (HEY) içinde envanter sistemi kapasitesinin “hava kalitesi” modellemeleri, GIS (Coğrafi Bilgi Sistemi) ve diğer tüm “Bilişim Teknolojileri” araçları ile geliştirilmesi.
• Temiz Hava Bölgeleri dağılımına göre Güney İç Anadolu, Ege, Orta Karadeniz ve Akdeniz Bölgesi’nde yer alan 31 ilin Temiz Hava Eylem Planlarının güncellenmesi.
• Şehir ölçeğinde emisyon azaltma stratejilerinin geliştirilmesi ve toplumdaki farkındalığı artırarak hava kalitesini yükseltmeye yardımcı olacak yol haritasının oluşturulmasıdır.

Kamuoyunu bilinçlendirmek için atılan adımlar:

• Hava kalitesi konusunda kamuoyundaki farkındalık düzeyinin belirlenmesi için anket çalışmaları yapılıyor.
• Hava kalitesi yönetimi kapsamında çalıştaylar düzenleniyor. Emisyon envanteri eğitimleri gerçekleştiriliyor. Hava kalitesi değerlendirmesi ve modellemesi eğitimleri veriliyor.
• Çocuklar ve yaşlılar gibi seçili hedef gruplara ve hamileler, hastalar gibi risk gruplarına yönelik bilgilendirici broşürler basılıyor ve dağıtılıyor.
• Genç kuşağa yönelik sosyal medya buluşmaları gerçekleştiriliyor. TV ve radyo spotları hazırlanarak hava kalitesinin geniş kitleler tarafından anlaşılmasını sağlayacak paylaşımlar gerçekleştiriliyor.
• Milli Eğitim Bakanlığı ve Sağlık Bakanlığı ile işbirliği içerisinde çalışılıyor.
• Kamuya açık alanlarda, okullarda, il ve ilçe belediyelerinde hava kalitesinin korunmasına yönelik çalışmalar sürdürülüyor.